Wakker worden over samen slapen

Wat een prachtige dag was het gisteren! Ik ben geen liefhebber van vroeg opstaan, maar voor het goede doel kom ik graag mijn bed uit.
En een goed doel, dat was het: met mijn stand op de OudersNatuurlijk-beurs staan en net als een aantal dierbare collega’s een presentatie houden over borstvoedingsgerelateerde onderwerpen. Rachel sprak over hersenontwikkeling, Emmy over vitamine D en Stefan over bijvoeding in stukjes, met behoud van borstvoeding. Gonneke hield een interactieve workshop waar de aanwezigen over de meest uiteenlopende borstvoedingsonderwerpen vragen konden stellen en zelf bracht ik het onderwerp coslapen weer voor het voetlicht. In 2012 stond dat niet op het programma en mensen hadden het gemist, dus op verzoek van Petra (die ook dit jaar weer een werkelijk fantastische prestatie heeft neergezet met de beurs, complimenten!) heb ik er dit jaar weer over verteld. In 2011 zat de zaal meer dan stampvol en ook nu was er een mooie opkomst. De discussie was levendig en we hadden een goed en intens uur met elkaar. Het is duidelijk: slapen met je baby is een onderwerp dat sterk leeft onder ouders en waarvoor ze telkens weer op zoek zijn naar verantwoorde informatie.



Verantwoorde informatie over samen slapen is meer dan de opmerking: “Doe het niet, het is gevaarlijk!”
Ik houd erg van die bekende vergelijking met voorlichting over veilige seks voor pubers ter voorkoming van SOA’s en tienerzwangerschappen. Zeggen we tegen ze: “Je kunt er ziek of zwanger van worden, dus heb geen seks!” Zal dat werkelijk leiden tot een veiliger omgang met deze oerdrift? Of zeggen we: “Je kunt als je seks hebt, ziek of zwanger worden, dus zorg ervoor dat je het veilig doet, zodat je deze risico’s niet loopt. Je kunt het volgende doen: (…)”, waarna dan een uitgebreide instructie volgt over het één en ander.

De vergelijking met slapen met je baby is niet ver gezocht. Dat is namelijk ook een oerdrift en ook hier hebben mensen informatie nodig over hoe ze de veiligheid kunnen optimaliseren. Alle zoogdieren, dus ook de mens, willen hun jongen beschermen, willen er zeker van zijn dat ze niets kan overkomen en willen ze dus in het oog en onder handbereik houden. Dat is wat we overdag heel normaal vinden met heel jonge kinderen. Is het niet vreemd, dat veel ouders voor de nacht dan ineens te horen krijgen: “Je hoeft ze niet in het oog en onder handbereik te houden. Doe dat niet, want dat is gevaarlijk”…?

En nog een stap verder… is het niet raar dat ook veel zorgverleners die boodschap van hun leidinggevenden te horen krijgen en geacht worden door te geven aan de ouders en gezinnen waarmee ze werken? Waar is in dat totaalbeeld de autonomie van de ouders? Zijn zij niet degenen die beslissen waar hun kind slaapt en hoe ze hun gezin vormgeven? Is het niet zaak dat zorgverleners zich breed (laten) informeren, zodat er voor ouders wat te kiezen valt en zodat ouders een geïnformeerde keuze kunnen maken en niet één die op de angst en de onwetendheid van de zorgverlener is gebaseerd?



Ik was dan ook verbijsterd toen ik vorig jaar hoorde op welke manier iemand van TNO bij het evenement Kraamcafé (hier vind je de link naar de website, maar ik deel ‘m met tegenzin, vanwege de overvloedige foute, WHO-code-schendende sponsoring…) een presentatie over veilig slapen had gegeven. In de powerpoint was de cover van mijn boekvertaling ‘Slapen met je baby’ opgenomen… met een rood kruis erdoorheen! Is dat hoe een semi-overheidsinstelling als TNO in deze tijd te werk gaat… censuur toepassen? Hebben zorgprofessionals niet het recht, naast de plicht, om zich breed te informeren en daarbij uiteenlopende (wetenschappelijke) inzichten tot zich te nemen? Hoe kunnen we verwachten dat de samenleving tot de ontplooiing komt waar minister Bussemaker zo de mond van vol heeft, als diezelfde overheid van alles in het werk stelt om zaken als veilige hechting en de kostbare menselijke erfenis van fysiologie en neurologie onder het tapijt te vegen?

Morgen is er een nieuwe editie van het Kraamcafé. Opnieuw zal er iemand van TNO over veilig slapen spreken. Als je de website bezoekt, in de linker marge ‘kennis update’ aanklikt en vervolgens ‘test je kennis’, dan is er de mogelijkheid een zogenaamde ‘kennistest’ over veilig slapen te doen. Oordeel zelf, of dit kennis betreft of gesublimeerde angst voor de enorme kracht die vrijkomt als ouders en kinderen zich aan elkaar durven over te geven, van elkaar afhankelijk durven te zijn, elkaar met huid en haar en hart en ziel nabij durven te komen om zo uit te groeien tot stabiele, sprankelende persoonlijkheden die hun potentieel optimaal tot ontplooiing brengen?

Al die kraamverzorgenden die morgen de deur van ‘De Meervaart’ in Amsterdam binnen stappen, zouden toch op z’n minst een graantje van de wetenschappelijke kennis daarover moeten kunnen meepikken, niet waar? Ik zal er nog eens over nadenken…


(Voor weerlegging van het recent gepubliceerde en slecht onderbouwde artikel van het British Medical Journal verwijs ik naar mijn blog van afgelopen week.)