dinsdag 4 oktober 2011

Autonomie

De gedachte leeft dat met het moederschap de autonomie verloren gaat. Ik hoorde een beleidsmaker voor een enorme zaal vol mensen ooit iets zeggen in de trant van: “Mensen stoppen soms met borstvoeding omdat ze hun autonomie terug willen, maar ja, die was met de bevalling toch al verdwenen.” Ik vind dit een zo volslagen respectloze benadering van het moederschap, dat ik het nauwelijks kan geloven als mensen op invloedrijke posities zulke uitspraken doen. Als er nog zo wordt gedacht, dan zijn we nog maar nauwelijks verder dan in de Middeleeuwen.
Je eigen leven vormgeven kan betekenen dat je voor een kind kiest. Dat het kind vervolgens van jou als ouder verzorging nodig heeft, is een gegeven. Dat je de verantwoordelijkheid hebt om die zorg te bieden, is een gevolg van je eigen, autonome keuze voor het krijgen van dat kind.

You can’t have it both ways: én altijd je eigen gang gaan én de leuke kanten van een kind aan je leven toevoegen zonder dat het verplichtingen geeft. Een kind is zo’n weerloos wezen; brein en fysiologie zijn voor hun ontwikkeling zo afhankelijk van wat er in de eerste jaren gebeurt. Het potentieel is enorm en dus is er ook een enorm potentieel dat kan worden verpest of kan ‘atrofiëren’ als het niet wordt aangeboord. “Use it or loose it” geldt zeker ook voor de hersenen en voor de daaraan gekoppelde fysiologie en de fijngevoelige interactie tussen die twee.











Steeds duidelijker wordt dat dat proces al in de baarmoeder begint. Vrouwen en hun partners doen er goed aan de harmonie te bevorderen en te bewaren, want je bent er niet met een genotype alleen. Het zijn al die omgevingsomstandigheden en invloeden die uiteindelijk het phenotype bepalen: de vorm waarin het organisme tot uiting komt. Het heeft werkelijk geen zin (en heeft vaak zelfs een averechts effect) om het moederschap te denigreren tot een hoedanigheid waarin je aan de nukken en grillen van een baby bent overgeleverd. Daarmee doen we kind én moeder (en partner) tekort, net als de prachtige gevolgen van een sensitief afgestemde wisselwerking.

Hoe komt het, dat we als samenleving zo ver zijn weggedreven van de neiging om ons kind (letterlijk) aan de borst te drukken? Wat is daarvan de diepere, onderliggende oorzaak?
Hoe komt het, dat vrouwen zoveel moeite hebben om in dankbaarheid de rijkdom te aanvaarden die hun lichaam hun kind kan bieden? En wat moeten we ervan denken als een beleidsmaker daarover schamper doet?

De belangen van baby’s en hun moeders op de voorgrond plaatsen zie ik als mijn missie. In veel discussies zie ik die belangen veel te ver naar de achtergrond schuiven.
Baby’s zijn de menselijke toekomst. Hun fysieke en psychische gezondheid is mede bepalend voor hoe de mensheid zich ontwikkelt. De kansen op een stabiele ontwikkeling nemen toe, als de maatschappij het belang van moederlijke, ouderlijke nabijheid erkent en faciliteert.
Borstvoeding als ‘encompassing behaviour’ (dus allesomvattend en niet slechts als voedingsmethode) is van gebalanceerd opgroeien een wezenlijk en bezielend onderdeel.