Veiligheid

Eerder deze week was ik in Vorsen*, op de locatie waar ik vorig jaar, voorjaar 2019, mijn veldwerk deed ter afronding van mijn master Medical Anthropology & Sociology aan de Universiteit van Amsterdam. Half augustus 2019 was mijn scriptie af en twee maanden later mocht ik in een feestelijke bijeenkomst net als mijn klasgenoten mijn masterdiploma in ontvangst nemen. Anders dan verwacht en gehoopt was ik daarna alleen nog niet écht klaar met alles. Mijn scriptie bevatte elementen die extra aandacht en hier en daar aanvulling en aanpassing behoefden. Dat was om allerlei redenen een tijdrovend en tot nadenken stemmend proces, maar een aantal weken terug was de afronding daar en heb ik een aantal nieuwe prints laten maken. Er ligt nu een echte publieksversie! Deze zal binnenkort op de scriptiewebsite van de Universiteit van Amsterdam komen te staan, maar ik heb ‘m nu alvast hier op mijn eigen site geüpload: 'En nu de knop om!'. Diverse mensen vroegen mij eerder al of ze mijn these konden lezen en nu is het antwoord daarop dus een volmondig ‘ja’! Ga je gang, lees maar raak! En ik ben heel benieuwd wat je ervan vindt en of je ideeën hebt voor een vervolg op de aangekaarte thema’s. Als je daarvoor mogelijkheden ziet… laat het me vooral weten! Ik ga graag met je in gesprek.

Nu de nieuwe versie klaar is, wilde ik de collega’s in Vorsen graag een nieuwe versie brengen en ze nogmaals bedanken voor de fijne samenwerking. Vorig jaar al beloofde ik daarbij tevens een zelfgebakken appeltaart te serveren. Na alle quarantainetoestanden was afgelopen dinsdag een goed moment daarvoor. Het was fijn iedereen weer te zien en we besloten de pauze buiten door te brengen.

We zaten heerlijk in het zonnetje met thee en koffie en een onbeschaamd groot stuk taart. We spraken over de onderwerpen van mijn scriptie en de veldwerkcollega’s vertelden hoe ze in hun eigen setting actief bezig zijn met het begrip Positieve Gezondheid. Ze nemen nog steeds interviews af bij mensen en stellen vast wat ook mijn respondenten dikwijls zeiden en wat voor ons als lactatiekundigen zo’n wezenlijk aspect van ons werk is: we hebben als mens een setting nodig waarin we ons veilig voelen, waarin we ons gezien, gehoord en bemind weten. Dat is wat iedereen nodig heeft en wat we bij onze cliënten proberen te ondersteunen: een omgeving waarin zowel het kind als de ouder zich veilig voelt.

Er was een nieuwe collega in Vorsen, een stagiaire die een opleiding volgt tot intercultureel opvoedcoach. De collega is voormalig vluchteling en beheerst na vier jaar het Nederlands zo goed dat we even konden praten over het werk (mijn Arabisch is namelijk niet zo goed…). Ook voor deze collega was veiligheid natuurlijk een kernelement: wie weet er nu beter wat daarvan de waarde is dan een vluchteling? Onlangs had ik ook al een cliënte met een vluchtelingachtergrond. Haar kindje had nu bijna de leeftijd van haar eigen zusje toen ze jaren geleden moesten vluchten en ze was verdrietig. Ze voelde nu bijna lijfelijk wat de angst en de onzekerheid met haar moeder moesten hebben gedaan.

Een gevoel van veiligheid, zowel fysiek als sociaal-emotioneel, is ongelooflijk belangrijk. En misschien is vreemd genoeg die sociaal-emotionele veiligheid soms nog wel belangrijker dan de fysieke. Als je als kind onder zware omstandigheden ouders hebt die waken over jouw veiligheid, die jou helpen om door de chaos heen samen een weg te vinden, dan bieden ze jou ‘buffering protection’, bufferende bescherming. Ze maken de wereld voor jou begrijpelijk en hanteerbaar en dat helpt jou om het leven als zinvol te ervaren, je talenten te ontplooien en een gezond en gelukkig mens te worden. In de woorden van socioloog Antonovsky heet dat de ‘Sense of Coherence’, het gevoel dat het leven op een logische manier samenhangt en tot op zekere hoogte voorspelbaar en betrouwbaar is (zie mijn scriptie).

Dat is een deel van onze lactatiekundige taak: de moeder/ouders helpen het nieuwe bestaan met de baby als begrijpelijk, hanteerbaar en zinvol te ervaren, zodat de moeder/ouders dat voor de baby kunnen doen. En die baby verwacht daarin relatief simpele zaken: een warm lichaam om tegenaan te liggen, sterke armen om in weg te kruipen, dankbaar nieuwsgierige ogen om in te verdrinken en mee te ‘praten’, voedende borsten om keer op keer het leven uit in te drinken. Als een baby dat heeft, dan voelt het leven begrijpelijk, hanteerbaar en zinvol. Dan voelt het leven veilig.

*Vorsen is een pseudoniem.